Hieronder de beantwoording van onze schriftelijke vragen over het werken met behoud van uitkering. De antwoorden op deze vragen worden geagendeerd voor de commissievergadering van januari 2016.

• Hoeveel mensen in onze gemeente werken op dit moment met behoud van uitkering?
Deze vraag kunnen wij niet in alle volledigheid beantwoorden, omdat wij geen zicht hebben op het aantal mensen, met een uitkering van het UWV (WW, WIA, Wajong en WAO), dat met goedkeuring van het UWV mag werken met behoud van uitkering.
Het aantal mensen met een bijstandsuitkering dat via NEF integreert is momenteel 118 personen. In dat re-integratietraject zitten onderdelen als een proefplaatsing of leer-werkplek. Wanneer dit re-integratie instrument wordt ingezet worden er taken verricht (intern bij NEF of extern bij een werkgever) met behoud van uitkering. Dit heeft strikt een re-integratiedoel (bemachtigen van een baan). Hier is een maximum qua tijd aan verbonden. Een proefplaatsing mag maximaal 3 maanden duren en een leer-werkplaats 3 maanden, met een verlenging van nog eens 3 maanden indien noodzakelijk. Bijvoorbeeld in het kader van het volgen van een opleiding. Hier worden afspraken over gemaakt met werkgevers. Bovenstaande is vastgelegd in het beleid van de gemeente.

• Wat is de duur van een dergelijk werkverband?
Zie het antwoord hierboven. Echter het is maatwerk per persoon. Proefplaatsingen duren niet altijd 3 maanden. Er wordt door NEF gestuurd op het eerder in dienst nemen van de persoon. Het betreft altijd werkzaamheden verrichten t.b.v. re-integratie. NEF is scherp op het fenomeen verdringing en maakt afspraken met werkgevers om verdringing tegen te gaan wanneer een persoon in een leer-werksetting op proefplaatsing wordt geplaatst. Verdringing is immers niet in het belang van de gemeente. De kosten van een uitkering blijven dan in stand, terwijl het beleid is gericht op het zoveel mogelijk mensen toeleiden naar regulier werk, zodat de uitkering beëindigd kan worden.

• Hoeveel mensen hebben eerder gewerkt met behoud van uitkering en hoeveel van hen hebben hier uiteindelijk een vaste baan aan overgehouden?
Daar is geen antwoord op te geven, omdat wij geen zicht hebben op de populatie van mensen met een uitkering van het UWV.
Deze gegevens (uiteindelijk een vaste baan) worden niet geregistreerd.
In zijn algemeenheid kunnen we stellen dat het beleid erop gericht is personen in regulier werk uit te laten stromen. Dat kan zijn via uitzendbureaus of rechtstreeks bij werkgevers. Een vaste baan, ofwel vaste baan is tegenwoordig een zeldzaamheid, vanwege de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Er zijn mensen die jaren achtereen in tijdelijke dienstverbanden verkeren of regelmatig van werkgever veranderen. Zodra het uitkeringsdossier wordt beëindigd als gevolg van werk, volgen wij deze personen niet meer. Het is dus niet mogelijk om een uitspraak hierover te doen.
We kunnen wel een uitspraak doen over het percentage mensen dat in 2014 is uitgestroomd via NEF en zich niet opnieuw binnen een jaar heeft gemeld bij de gemeente voor de aanvraag van een uitkering. Dat is 83%. 17% heeft zich na werkhervatting opnieuw gemeld bij de gemeente. Duurzaam uitplaatsen is het doel dat nagestreefd wordt.

• En dan bedoelen wij geen 0-urencontract, want ook dat schijnt veelvuldig voor te komen om aan de verplichting te voldoen dat een werkgever uitzicht moet geven op regulier werk. Klopt dat? En, zo ja, om hoeveel mensen gaat het die een 0-urencontract krijgen en vervolgens in een uitkeringssituatie blijven?
Een 0-uren contract is een legitiem wettelijk dienstverband, waarin ieder gewerkt uur beloond wordt met salaris. Het kan dus voorkomen dat personen met een bijstandsuitkering parttime werken en daarnaast een aanvulling krijgen vanuit de bijstand. Iedere maand vindt er een verrekening plaats. Om hoeveel 0-urencontracten het gaat wordt niet geregistreerd. Wat wel wordt geregistreerd is het aantal klanten waar vrijlating van inkomsten van toepassing is.

Om u een indruk te geven.
Over de maand september 2015 is het aantal dossiers (Dongeradeel) waar gebruik wordt gemaakt van de vrijlatingen:
Participatiewet: bij 506 uitkeringsdossiers zijn op 77 dossiers (15%) inkomsten uit arbeid gekort (gemiddeld €256);
Ioaw: bij 33 uitkeringsdossiers zijn op 4 dossiers (12%) inkomsten uit arbeid gekort (gemiddeld €405: hoger, want Ioaw is bruto).

• Hoeveel mensen hebben inmiddels meerdere keren (bij verschillende werkgevers) gewerkt met behoud van uitkering?
Daar is geen volledig antwoord op te geven, omdat wij geen zicht hebben op de populatie van mensen met een uitkering van het UWV, die mogelijk met behoud van uitkering hebben gewerkt of vrijwilligerswerk verrichten.
Er zijn personen met een bijstandsuitkering die in het kader van re-integratie bij diverse werkgevers een stage/proefplaatsing hebben gehad. Om een antwoord hierop te kunnen geven moeten we dieper onderzoek gaan verrichten.

• Zijn er bedrijven die meerdere mensen in dienst hebben die werken met behoud van uitkering? Zo ja, om welke bedrijven gaat het? En om hoeveel mensen gaat het die daar werken met behoud van uitkering?
Hier is geen volledig antwoord op te geven, omdat wij geen zicht hebben op de populatie van mensen met een uitkering van het UWV, die mogelijk met behoud van uitkering werken of vrijwilligerswerk verrichten.
U vraagt of er meerdere mensen met een uitkering zijn, in dienst bij een bedrijf. Dat is niet aannemelijk omdat er dan uitkeringsfraude plaatsvindt. Daar wordt op gehandhaafd.
In het kader van re-integratie worden er uiteraard wel werkzaamheden verricht bij bedrijven, met behoud van uitkering. Echter daarbij is het doel: een baan bemachtigen. En zoals eerder gesteld is er een tijdslimiet verbonden aan dit instrument. Er zijn uiteraard bedrijven die plaatsen openstellen voor leerwerkplekken in het kader van re-integratie en stagiaires. Dat is
bij veel bedrijven beleid (erkende leerbedrijven).

• Zijn er bedrijven die al langere tijd achterelkaar mensen in dienst hebben die werken met behoud van uitkering? Zo ja, om welke bedrijven gaat het? En om hoeveel mensen gaat het?
Zie antwoord hierboven.

• Kun je stellen dat het in sommige gevallen gaat om (gratis) vervanging van regulier werk?
Verdringing is moeilijk of soms niet te duiden.
Om een aantal voorbeelden te noemen: vrijwilligerswerk verrichten bij een zorginstelling, stagiaires bij bedrijven, re-integratieplekken. Alle werkzaamheden die verricht worden onder deze noemers zouden door werknemers (regulier werk) verricht kunnen worden.
NEF is bijzonder scherp op dit soort zaken, bij het uitvoeren van het re-integratiebeleid. Zodra er een vermoeden is bij een bedrijf, zal er direct een interventie plaatsvinden.

• Wat doet de gemeente eraan om misstanden in deze te voorkomen?
Zie het antwoord hierboven.

• Heeft de gemeente Dongeradeel zelf ook mensen in dienst die werken met behoud van uitkering?
Nee. Maar er er worden wel leer-werkplekken, traineeships of stageplaatsen ingevuld binnen de gemeentelijke organisatie.

• Uitkeringsgerechtigden mogen niet weigeren om te werken met behoud van uitkering, anders worden zij gekort op hun uitkering. Zijn hier gevallen van bekend? En, zo ja, om hoeveel mensen gaat het? En in hoeverre worden zij gekort op hun uitkering?
Werken met behoud van uitkering is niet aan de orde. Als er werkzaamheden bij een instelling, bedrijf of NEF worden verricht is dit in het kader van re-integratie onder de werkingssfeer van het vastgestelde beleid, met de bij behorende instrumenten.

De Participatiewet kent rechten en plichten. Indien iemand niet meewerkt aan haar of zijn re- integratietraject, kan er een maatregel worden opgelegd. Echter niet voorafgaand een enkele gesprekken met – of waarschuwingen richting de persoon in kwestie.

Indien er dusdanige persoonlijke omstandigheden zijn, waardoor het deelnemen aan een re- integratietraject een stap te ver of te vroeg is, wordt hier rekening mee gehouden. Dan wordt de persoon terug gemeld aan de sociale dienst, voor een alternatief traject (dagbesteding of vrijwilligerswerk).