Onderstaand artikel heeft Dongeradeel Sociaal, samen met mede-oppositiepartijen PvdA en ChristenUnie, geschreven n.a.v. de weigering van de coalitiepartijen om mee te werken aan een Frieslandbreed onderzoek naar de recente decentralisaties in het Sociaal Domein. Dit artikel stond op 6 februari in het Friesch Dagblad en op 8 februari, in verkorte vorm, in de Leeuwarder Courant.

Coalitie Dongeradeel weigert onderzoek naar zorgtaken

De nieuwe coalitie in Dongeradeel wil niet meedoen aan een onderzoek van de Friese rekenkamers naar de zorgtaken die ruim een jaar geleden van het Rijk naar de gemeentes zijn overgeheveld. Dat onderzoek zou ‘te vroeg’ komen, zo stelden CDA, FNP en ABD vorige week tijdens de raadsvergadering. Maar voor veel mensen die zorg hard nodig hebben, komt dit onderzoek juist veel te laat.

Veel mensen krijgen immers sinds vorig jaar geen huishoudelijke hulp meer, omdat hierop door de gemeente, door van rijkswege opgelegde kortingen, is bezuinigd. Die hulp moet nu geboden worden door welwillende familieleden, vrienden en kennissen. En ook bij andere vormen van zorg binnen de WMO wordt door de gemeente in de eerste plaats gekeken naar wat iemand zelf kan regelen en waar familie en bekenden bij kunnen helpen.

Ondertussen blijft er in Dongeradeel bij de huishoudelijke hulp en de WMO, volgens de laatste memo, naar schatting 1,3 miljoen over. Grote vraag van onze kant is dan ook: Krijgen mensen in Dongeradeel nog wel de zorg die ze nodig hebben? Immers, toen de plannen voor het overhevelen van de zorgtaken bekend werden, werd gezegd dat we lang niet uit zouden komen met het geld dat het Rijk hiervoor beschikbaar stelde. Een overschrijding van 15 procent dreigde, tenminste, als we niet zouden bezuinigen en alle taken zouden blijven uitvoeren.

Nu er 1,3 miljoen overblijft, blijkt dus dat er veel meer dan 15 procent bezuinigd is. Hoe en waarop precies? Dat wordt niet duidelijk, want daarop is niet geregistreerd, zo stelt het college bij de beantwoording van diverse schriftelijke vragen van de oppositie over de zorgtaken van de gemeente binnen het Sociaal Domein. Ook blijft het gissen naar de reden waarom 30 procent van alle PGB’s (persoonsgebonden budgetten) in Dongeradeel niet verzilverd wordt. Het college denkt dat dat komt, omdat mensen het geld uiteindelijk toch niet nodig blijken te hebben of omdat ze zelf hun hulp hebben geregeld.

Daarnaast geeft het college aan dat ze niet weet wat de gemeentelijke hulptrajecten kosten, omdat er geen urenregistratie wordt bijgehouden. En ook weet zij niet hoeveel jongeren via de huisarts worden doorverwezen naar hulpinstanties en wat daar de kosten van zijn. De kans bestaat dat daar achteraf bij de gemeente nog een stevige rekening voor wordt ingediend.

Al met al ontstaat een beeld van een college dat slecht geïnformeerd is en zaken niet onder controle heeft.

Hoe moeten wij dit rijmen met de weigering van de coalitie om mee te werken aan het Frieslandbrede onderzoek van de gezamenlijke rekenkamercommissies naar de gedecentraliseerde zorgtaken binnen de diverse gemeentes? Dit zou toch de benodigde informatie op kunnen leveren om weer zelf de regie te pakken en het beleid aan te passen? Waar is de coalitie bang voor?

Dat het onderzoek te vroeg zou komen, is natuurlijk klinkklare onzin. Voordat het onderzoek is afgerond zijn we minstens een jaar verder en kan er wel degelijk een gedegen oordeel worden geveld over de huidige gang van zaken. En ook het argument dat het onderzoek te duur zou zijn, gaat niet op, als er zoveel geld overblijft in het Sociaal Domein dat straks naar de algemene reserve vloeit.

Nee, deze coalitie wil blijkbaar het liefst in onwetendheid achterover blijven leunen en roofbouw blijven plegen op de mantelzorgers in onze gemeente. Mantelzorgers die het college ondertussen, ter compensatie, een grote schoonmaakbeurt aanbiedt; net als de mensen die sinds vorig jaar geen of minder huishoudelijke hulp krijgen. Een doekje voor het bloeden en een druppel op de gloeiende plaat, wat ons betreft.

Er is fundamenteel iets mis met het sociaal beleid en daar moet structureel iets aan gedaan worden. Een gedegen Frieslandbreed onderzoek kan ons daarbij helpen. Vanwege de urgentie voor onze zorgbehoeftige burgers willen wij dan ook dat dit onderzoek alsnog zo snel mogelijk wordt ingesteld. Het is immers van groot belang dat we meer zicht krijgen op de werkelijke zorgbehoefte van onze burgers. En daarbij moeten de mensen en de zorg weer voorop komen te staan en niet de uren en het geld, zoals nu het geval is.

Wij dagen het college, en de coalitie, uit om nog meer ernst te maken met onze wettelijke zorgplicht voor alle burgers in onze gemeente.

Cootje Klinkenberg
PvdA Dongeradeel

Rein Ferwerda
ChristenUnie Dongeradeel

Jouke Douwe de Vries
Dongeradeel Sociaal